Νέα όπλα στη μάχη κατά του καρκίνου
Μπορεί τελικά η ανθρωπότητα να επιτύχει ένα πλεονέκτημα στη μάχη κατά του καρκίνου εδώ και δεκαετίες;
Οι πρόσφατες επιστημονικές και ιατρικές εξελίξεις έχουν προσθέσει νέα όπλα στο ανθρώπινο οπλοστάσιο στον αγώνα κατά του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένης της εξατομικευμένης γονιδιακής θεραπείας, της τεχνητής νοημοσύνης, των εξετάσεων αίματος και πιθανώς των εμβολίων.
Ο καρκίνος αφαιρεί σχεδόν δέκα εκατομμύρια ζωές το χρόνο. Ευθύνεται για σχεδόν κάθε έκτο θάνατο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, το πρακτορείο AFP δημοσίευσε μια επισκόπηση των πιο πρόσφατων υποσχόμενων διαδικασιών στη διάγνωση και τη θεραπεία αυτής της ασθένειας.
Ανοσοθεραπεία
Τα φάρμακα που αλλάζουν τους ανοσοποιητικούς μηχανισμούς, διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα να ανιχνεύει και να σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα, αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες εξελίξεις στη θεραπεία του καρκίνου τα τελευταία δέκα χρόνια. Η εφαρμογή της ανοσοθεραπείας έχει λιγότερες σοβαρές παρενέργειες σε σύγκριση με τη χημειοθεραπεία και έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στη θεραπεία αρκετών τύπων καρκίνου.
Πριν από το 2010, το ποσοστό επιβίωσης των ασθενών με σοβαρές μορφές καρκίνου του δέρματος ήταν πολύ χαμηλό. Όμως, χάρη στην ανοσοθεραπεία, ορισμένοι ασθενείς μπορούν πλέον να ζήσουν δέκα χρόνια ή και περισσότερο.
Ωστόσο, δεν ανταποκρίνονται όλες οι μορφές όγκων στην ανοσοθεραπεία, η οποία έχει και πάλι τις παρενέργειές της.
«Είμαστε μόλις στην αρχή της ανοσοθεραπείας», δήλωσε ο Bruno Quesnel, επιστήμονας και ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Καρκίνου της Γαλλίας.
Ο Pierre Sentigny, ογκολόγος στο Κέντρο Καρκίνου Leon Berard, λέει ότι θα είναι απαραίτητο να συνδυαστούν διαφορετικοί τύποι διαδικασιών ανοσοθεραπείας «όσο το δυνατόν περισσότερο».
«Χάρη στην ανοσοθεραπεία φτάσαμε σε υψηλότερο επίπεδο στη θεραπεία του καρκίνου, αλλά είναι απαραίτητο να γίνουν και άλλα βήματα ώστε όλοι οι ασθενείς να επωφεληθούν από αυτήν», είπε ο ογκολόγος.
Θεραπεία CAR-T
Η θεραπεία CAR-T περιλαμβάνει τη λήψη Τ κυττάρων από το αίμα του ασθενούς και την τροποποίησή τους στο εργαστήριο. Στη συνέχεια, ο ασθενής λαμβάνει ένεση με αυτά τα Τ κύτταρα, τα οποία αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος, αλλά τώρα εκπαιδεύονται εκ νέου για να επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα. Μια άλλη μορφή είναι η αλλογενής θεραπεία CAR-T, όπου χρησιμοποιούνται κύτταρα από υγιείς δότες.
Μέχρι σήμερα, οι θεραπείες CAR-T έχουν αποδειχθεί ως επί το πλείστον αποτελεσματικές στην καταπολέμηση ορισμένων μορφών λευχαιμίας, αλλά είναι μια πολύ δαπανηρή διαδικασία.
Τεχνητή νοημοσύνη
Έχει αποδειχθεί ότι η τεχνητή νοημοσύνη (AI) μπορεί να αναγνωρίσει τον καρκίνο του εγκεφάλου και τον καρκίνο του μαστού από σαρώσεις ρουτίνας με μεγαλύτερη ακρίβεια από ό,τι οι άνθρωποι. Η έρευνα για την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης σε πολλούς τομείς βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, επομένως αναμένεται ότι θα διαδραματίσει όλο και πιο σημαντικό ρόλο στη διάγνωση του καρκίνου.
«Χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη, θα είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε ποιοι ασθενείς θα είναι πιο κατάλληλοι για μικρότερες θεραπείες», λέει ο Fabrić Andre, ογκολόγος από το Γαλλικό Ινστιτούτο Καρκίνου «Gustave Roussy». Αυτό θα επιφέρει λιγότερες παρενέργειες για τους ασθενείς, αλλά και μικρότερη οικονομική επιβάρυνση στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.
Τεστ υγρής βιοψίας
Οι υγρές βιοψίες μπορούν να ανιχνεύσουν τον καρκίνο στο DNA από μια απλή εξέταση αίματος και η διαδικασία είναι απλούστερη και λιγότερο επεμβατική από μια παραδοσιακή βιοψία που απαιτεί δείγμα ιστού.
Ο ταχύτερος και απλούστερος έλεγχος θα μπορούσε να βοηθήσει τους γιατρούς να ανιχνεύσουν και να δράσουν στον καρκίνο προτού καν έχει την ευκαιρία να εξαπλωθεί. Αυτή η νέα τεχνική, λέει ο Andre, χρησιμοποιείται ήδη στις ΗΠΑ, αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά «ψευδώς θετικά» αποτελέσματα.
Εμβόλια
Εδώ και καιρό υπάρχουν εμβόλια που προστατεύουν από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), που προκαλεί καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, καθώς και εμβόλια κατά της ηπατίτιδας Β, που μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη καρκίνου του ήπατος.
Αλλά μετά από δέκα χρόνια ανεπιτυχών προσπαθειών για την εύρεση ενός εμβολίου, αυξάνονται οι ελπίδες ότι η τεχνολογία mRNA, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην ανάπτυξη εμβολίων κατά του Covid, θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής στη μάχη κατά του καρκίνου.
Τα εμβόλια που θεραπεύουν τον καρκίνο μπορεί να είναι το πιο πολλά υποσχόμενο εργαλείο του μέλλοντος.
Τον Δεκέμβριο, οι φαρμακευτικές εταιρείες Moderna και Merck ανακοίνωσαν θετικές πρώτες δοκιμές των εξατομικευμένων εμβολίων mRNA τους για τη θεραπεία ασθενών με καρκίνο του δέρματος.
Τον Ιανουάριο, το γερμανικό φαρμακευτικό εργαστήριο Bayontek ανακοίνωσε ότι 10.000 άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο θα συμμετάσχουν σε μια δοκιμή για ένα εμβόλιο mRNA που θα διερευνηθεί σε κάθε όγκο ξεχωριστά.
Εξατομικευμένος συνδυασμός
Ο Stephen Le Gaulle, ο οποίος είναι επικεφαλής της νοσοκομειακής ομάδας στο Γαλλικό Ινστιτούτο Κιουρί, δήλωσε ότι είναι αισιόδοξος για το μέλλον της θεραπείας του καρκίνου.
«Έχουμε περάσει ένα σημείο καμπής στην κατανόησή μας για το κύτταρο όγκου», είπε, προσθέτοντας ότι «ο καρκίνος εξακολουθεί να είναι μια μεγάλη πρόκληση, αλλά η πρόοδος είναι εκθετική».
...
